SaiGonNhoWeekly
Would you like to react to this message? Create an account in a few clicks or log in to continue.

Phim ảnh Saigon xưa

Go down

Phim ảnh Saigon xưa  Empty Phim ảnh Saigon xưa

Post by Admin Tue Feb 14, 2017 7:19 pm

Phim ảnh Saigon xưa  10-12-10
Thẩm Thúy Hằng


Phim ảnh Saigon xưa  Chum-a10
Rạp chiếu bóng Dakao, Sài Gòn.

Sài Gòn vào những thập niên 50s, 60s và đầu thập niên 70s đa số các rạp cine đều chiếu phim ngoại quốc nhập từ Pháp. Đó cũng là lý do tại sao phim Mỹ lại nói tiếng Pháp hoặc phim nói tiếng Mỹ và có phụ đề (sous-titre) tiếng Pháp. Tên phim thì đa số bằng tiếng Pháp, dù là phim Mỹ. Phần đông các phim, dù của Pháp hay của Mỹ, đều có phụ đề Việt ngữ để khán giả có thể theo dõi. Ngoài ra, một số phim nói tiếng Pháp lại có phụ đề cả ba thứ tiếng Việt-Hoa-Anh…

Nói đến chuyện phụ đề Việt ngữ, tôi xin ghi lại một chuyện khá tức cười. Trong một phim tôi không nhớ tên, có cảnh người nữ diễn viên bồng đứa con còn ẵm ngửa và bên dưới có phụ đề: “Để em bỏ con vô nồi”. Khán giả cười ồ, dù cảnh trên màn ảnh không có gì để cười. Hóa ra những người làm phụ đề sơ xuất trong việc bỏ dấu: chữ ‘nôi’ bị biến thành ‘nồi’ thay vì “Để em bỏ con vô nôi”!

Theo tôi, phụ đề Việt ngữ là cách hay nhất giúp khán giả tiếp cận với tình tiết trong phim. Tuy nhiên, có nhiều phim vì diễn viên nói vừa nhanh vừa dài nên phụ đề cũng phải chạy chữ cho kịp khiến khán giả đọc ‘hụt hơi’, chưa hết câu này đã xuất hiện câu khác. Khổ nhất là những người đọc chậm theo kiểu… ‘bình dân học vụ’.

Phim ảnh Saigon xưa  10-1-q10
Quảng cáo xi-nê trên báo trước ngày Sài Gòn sụp đổ khoảng hơn một tháng

Sau 1975, dòng phim ‘cách mạng’ miền Bắc không thấy xuất hiện ‘phụ đề Việt ngữ’, thay vào đó là lối ‘thuyết minh’. Cứ mỗi buổi chiếu, có một nhân viên ngồi trong rạp đọc bản script bằng tiếng Việt nên mới gọi là ‘thuyết minh’. Nhiều khi ‘thuyết minh viên’ vì tay nghề kém nên cứ đọc trước hoặc đọc sau cảnh trong phim khiến khán giả nhiều lúc chẳng hiểu phim nói gì.

Tôi cũng đã có một thời kỳ nhận dịch phim cho Fafilm Saigon sau ngày miền Nam thất thủ. Phim nói tiếng Anh được Fafilm sao lại qua băng Video và giao cho người dịch. Nhận dịch phim có nghĩa là phải nghe hết những đối thoại trong phim rồi viết lại bằng tiếng Việt để người thuyết minh đọc khi phim được trình chiếu.

Gặp những phim thuộc loại ‘ít nói’ như phim chiến tranh, phim hành động đấm đá thì công việc dịch phim tương đối dễ dàng. Ngược lại, những phim thuộc loại tình cảm ướt át, triết lý lòng thòng, người dịch phim cứ phải nghe đi nghe lại mới nắm hết ý nên tốn rất nhiều thì giờ.

Nếu may mắn, phim gốc có kèm original script, người dịch chỉ nhìn phần đối thoại trong bản tiếng Anh và cứ thế dịch ra tiếng Việt, khỏi cần xem phim cũng xong. Tuy nhiên, những trường hợp ‘ngon ăn’ ít khi nào đến tay mình. Fafilm để dành cho ‘bồ tèo’ và những người thân thiết, còn lâu mới đến lượt ‘con bà phước’! Khi viết thuyết minh còn phải có những lời dẫn để trong ngoặc dành riêng cho người thuyết minh đọc đúng đoạn, đúng cảnh.

Ở đây người ta thấy ngay trình độ khán giả xem phim giữa hai miền Nam-Bắc. Thuyết minh dành cho loại khán giả ‘có trình độ văn hóa thấp’, chỉ cần nghe không cần đọc trong khi phụ đề đòi hỏi trình độ ở mức cao hơn để đọc chữ trên màn ảnh. Như vậy, hình thành 2 trình độ thưởng thức phim: Văn hóa đọc và Văn hóa nghe… giữa hai miền Nam-Bắc!

Ngoài phụ đề Việt ngữ, xi-nê Sài Gòn xưa còn dùng hình thức chuyển âm, ngôn ngữ ngày nay gọi là ‘lồng tiếng’. Chuyển âm thường áp dụng cho những phim bình dân như loại phim ca-vũ-nhạc của Ấn Độ, sản xuất từ Bollywood.

Sang đến thời của video với các bộ phim của TVB Hồng Kông được cả một ê-kíp chuyển âm thực hiện. Qua hình thức này, người ta mới thấy công việc khó nhọc của diễn viên lồng tiếng nhưng khi trình chiếu trên màn ảnh tên tuổi của các diễn viên chỉ xuất hiện khoảng… 10 giây! Nổi tiếng trong loại phim được chuyển âm phải kể đến Tú Trinh với tài diễn xuất điệu nghệ từ tiếng cười, tiếng khóc cho đến những đoạn đối thoại đòi hỏi phần diễn xuất nội tâm.

Một trong những phim tôi ‘mê’ nhất là Vertigo với các tài tử Kim Novak, James Stewart. Đạo diễn Alfred Hitchcock làm phim Vertigo theo tiểu thuyết D’Entre les Morts của tiểu thuyết gia Pháp Boileau-Narcezac, hai ông viết chung, một ông tên là Boileau, ông kia tên là Narcezac. Nhà văn Hoàng Hải Thủy đã dựa theo tiểu thuyết D’Entre les Morts để phóng tác thành truyện “Giữa những người đã chết.”

Vertigo là loại phim ‘toát-mồ-hôi-lạnh’ được Hitchcock thực hiện từ năm 1958 với những cảnh hồi hộp đứng tim. Chuyện xoay quanh chứng ‘sợ độ cao’ (acrophobia), có những cảnh người rớt từ cao ốc, người tự tử từ cầu Golden Gate và từ tháp chuông nhà thờ… Vertigo thuộc loại trinh thám, hấp dẫn khán giả từ đầu mối này đến tình tiết khác, lúc thắt lúc mở dưới tài đạo diễn của Hitchcock.

Các bộ phim North by Northwest (1959) với Cary Grant và Eve Marie Saint, Psycho(1960) với Anthony Perkins và Janet Leigh, và The Birds (1963) với Tippi Hedren và Rod Taylor cũng được coi là những thành công của Hitchcock. Sau khi làm phim Psycho với Universal, Hitchcock trụ lại với hãng phim này cho đến khi về hưu. Thật may mắn, năm 1971, tôi đã chụp được hình ảnh ngôi nhà trong phim Psycho vẫn còn được lưu giữ tại phim trường Universal ở tiểu bang California.

Có một loại phim cũng rất ăn khách với những màn nổ súng, ‘bắn chậm thì chết’. Người Sài Gòn gọi nôm na là ‘phim cao-bồi’ (cowboy), ‘phim miền Tây’ (Western Movies) vớinhững cảnh cưỡi ngựa, bắn súng lồng trong cốt truyện ‘thiện thắng ác’, ‘anh hùng thắng gian tà’ hoặc ‘da trắng thắng da đỏ’. Người hùng trong những phim này phải kể đến Gary Cooper, John Wayne, Clint Eastwood, Burt Lancaster, Steve McQueen… trong những bộ phim miền Tây nổi tiếng như Gunfight at the O.K. Corral (với Burt Lancaster, Kirk Douglas) và The magnificient seven (Les sept mercenaires – Bảy tay súng oai hùng với các tài tử Yul Brynner, Steve McQueen).

Phim ảnh Saigon xưa  10-4-g10
Poster phim ‘Gunfight at the O.K. Corral’

Sài Gòn đã chiếu quá nhiều phim tuyệt hay mang tính cách kinh điển. Theo tôi, những phim dưới đây được xếp vào hạng ‘kiệt tác’ đối với dân ghiền xi-nê thời đó:

Casablanca: phim tình cảm với một mối tình đẹp giữa Rick (Humphrey Bogart) và Isla (Ingrid Bergman) trong những thời khắc của định mệnh và chiến tranh.

Gone with the wind (Cuốn theo chiều gió) với nàng Scarlet trong bối cảnh nội chiến Nam-Bắc Mỹ đã làm thổn thức bao trái tim vì cuộc tình lãng mạn qua diễn xuất của các tài tử nổi danh Vivian Leigh, Clark Gable.

Roman Holyday (Vacance Romaine – Nghỉ Hè La Mã), nàng công nương Audrey Hepburn và một phóng viên do số phận run rủi đã có những thời khắc đẹp bên nhau. Cảnh thơ mộng nhất phải kể đến cặp tình nhân chở nhau trên chiếc Vespa đi khắpFlorence. Sau này, có dịp đi Ý, tôi đã đến những nơi đã quay ngoại cảnh của cuốn phim. Thật tuyệt vời!

Bác sĩ Zhivago mang chủ đề tình yêu mạnh mẽ và thơ mộng trong những tháng ngày tuyệt vọng của cuộc sống tại Nga, mang dáng dấp bàng bạc của thời điêu linh sau 1975 tại Việt Nam. Đây là tác phẩm văn học của Boris Pasternak, Giải Nobel Văn Chương với các diễn viên Omar Sharif và Julie Christie. Chính quyền Nga gần đây đã cho phép xuất bản toàn bộ các tác phẩm của ông sau khi đã bị cấm đoán suốt thời kỳ Liên Bang Xô Viết.

Sài Gòn trước 1975 chiếu nhiều loại phim và mỗi tài tử nổi tiếng đều có những fans hâm mộ riêng. Theo tôi, nổi nhất và có nhiều người hâm mộ nhất là cô đào sexy BB. Nữ minh tinh người Pháp, Brigitte Bardot, sinh ngày 28/9/1934, nổi tiếng từ năm 1956 qua phin Et Dieu Créa La Femme (And God Created Woman) do Roger Vadim đứng ra đạo diễn và chính ông là chồng của BB. Đạo diễn này chắc tử vi có số đào hoa, về sau ông còn kết hôn với người đẹp Jane Fonda, con gái rượu của Henry Fonda.

Trong suốt cuộc hôn nhân với BB (1953-1957) ông đã biến người phụ nữ trẻ con (child-woman) thành một hình tượng quyến rũ của phái đẹp. Những phim tiếp theo như Babette s’en va-t-en guerre (1959), La Vérité (1960) đã được trình chiếu tại các rạp xi-nê Sài Gòn và lúc nào cũng đông nghẹt người đến để xem cô đào sexy, tóc vàng, ‘môi cong tớn’.

Không biết tôi có dùng đúng chữ để diễn tả cặp môi BB? Cặp môi đó lúc nào cũng chờ đợi, mời gọi những cái hôn và chính cặp môi đó sau này trên Đà Lạt có một loại hoa hồng mang tên Brigitte Bardot.

Đã có không ít cô gái Việt vào các thập niên 50-60 lấy BB làm khuôn mẫu. Theo tôi, không thể nào có một cặp môi thứ hai, không ai có thể bắt chước được BB với cặp môi… thiên phú! BB cũng là thần tượng của giới học sinh và sinh viên với mái tóc dài buông lơi đến quá lưng rất quyến rũ. Tóc BB lại đánh rối phía trước nên nhiều nữ sinh hồi đó cũng bắt chước kiểu tóc này khiến trường Trưng Vương phải tung ra chiến dịch chấn chỉnh: nữ sinh nào tóc đánh rối quá cao đều được các bà giám thị đưa vào văn phòng, bắt gỡ tóc và chải lại!

Qua hai trường hợp của BB và Sophia Loren, người ta thấy ngay các kiều nữ đều có tính toán đâu ra đó. Lấy chồng đạo diễn – dù già, dù xấu trai – nhưng sẽ bảo đảm một con đường vinh quang nghệ thuật?

Những phim hay nhất của Sophia Loren phải kể đến The Pride and the Passion (1957, đóng chung với Frank Sinatra), It Started in Naples (1960, với Clark Gable) và El Cid(1961, với Charlton Heston). Năm 1961, Sophia Loren đoạt giải Oscar qua phim La Ciociara (Two Women) đến khi về già vẫn còn nhận một giải Oscar vào năm 1991.

‘Quả Bom Sex’ thứ hai là Sophia Loren, cũng sinh năm 1934 như BB, nhưng lại là cô gái Ý, sống cuộc đời nghèo khổ tại Naples. Và cũng như BB, cô lấy ông chồng làm đạo diễn, Carlo Ponti, năm 1957.

10-7-Quảng-cáo-phim-Le-Repos-du-gerrier

Phim ảnh Saigon xưa  10-7-q10
Kiều nữ thứ ba được dân ghiền xi-nê ái mộ là Gina Lollobrigida. Phim hay nhất làm tôi mê mẩn là Anh gù Nhà thờ Đức Bà (Notre Dame de Paris) năm 1956 với Gina trong vai người đẹp Esmeralda và Anthony Quinn trong vai anh gù Quasimodo theo truyện của Victor Hugo. Đoạn kết thật cảm động với cảnh chiếu bộ xương của anh gù và người đẹp trong tư thế ôm nhau khi màn ảnh mờ dần…

Đây cũng là phim màu đầu tiên dựa theo tiểu thuyết và sau này tôi mới biết nguyên bản của phim chỉ có 2 nhân vật chính nói tiếng Anh còn những diễn viên người Pháp đều được lồng tiếng Anh. Trong khi đó tại Sài Gòn dù xem phim Mỹ vẫn nghe tiếng Pháp. Thật tréo cẳng ngỗng giữa 3 ngôn ngữ Anh-Pháp-Việt trong thị trường điện ảnh tại Sài Gòn.

Cũng như Sophia, Gina là người Ý nhưng cô lớn hơn BB và Sophia đến 7 tuổi và xuất hiện trong hoàn cảnh thế giới còn đang ngổn ngang những đổ nát từ cuộc đại chiến lần thứ nhì. Năm 1947, Gina tham dự cuộc thi hoa hậu Ý và với nhan sắc mặn mà của một cô gái 20 tuổi, Gina đoạt giải ba.

Gina có biệt hiệu Người đàn bà đẹp nhất thế giới qua bộ phim do Ý sản xuất, La Donna Piu Bella del Mondo, năm 1955. Cô đã từng diễn xuất bên cạnh những tài tử nổi danh một thời như Humphrey Bogart (trong phim Beat the Devil), Yul Brynner (Solomon and Sheba), Burt Lancaster (Trapeze), Frank Sinatra (Never So Few)… Năm 1961, Gina xuất hiện trong Come September với Rock Hudson và đoạt Giải Quả Cầu Vàng (Golden Globe) qua bộ phim này.
Gina Lollobrigida & Anthony Quinn.

Cuộc đời tình ái của Gina cũng sôi nổi không kém cuộc đời nghệ thuật. Vào năm 2006, khi đó Gina đã 79 tuổi, bà tuyên bố sẽ kết hôn với một doanh nhân người Tây Ban Nha, Javier Rigau. Chàng Javier khi đó mới tròn 45! Họ tiết lộ đã hẹn hò với nhau từ năm… 1984 khi gặp nhau tại Monte Carlo. Cuối cùng, cuộc hôn nhân bất thành vì sức ép của dư luận và báo chí!

Sẽ không công bằng khi bỏ qua các minh tinh miền Nam một thời vang bóng như Kim Cương (trong phim Lòng nhân đạo, Ngọc bồ đề), Trang Thiên Kim (Mục liên thanh đề, Trương Chi…), Mai Trâm (Chúng tôi Muốn Sống), Khánh Ngọc (Ràng buộc, Ánh sáng miền nam…). Những phim khá ăn khách thuộc loại cổ điển còn phải kể tới Lâm Sanh – Xuân Nương, Phạm Công – Cúc Hoa, Lục Vân Tiên, Quan Âm Thị Kính… những phimthuộc loại tình cảm-xã hội như Kiếp hoa, Ảo ảnh, Sóng tình, Hè muộn, Trường tôi, Vết thù trên lưng ngựa hoang, Loan Mắt nhung,…

Năm 1957 là năm điện ảnh hoạt động mạnh mẽ nhất tại miền Nam, chỉ riêng trong năm này, các hãng phim tư nhân đã sản xuất gần 40 phim. Một số hãng phim đã xuất hiện với các tên như Cosunam, Tân Việt, Việt Thanh, Mỹ Vân, Văn Thế, Trường Sơn, Đông Phương, Liên Hiệp, Viễn Đông, An Pha, Hương Bình… Đã có những triệu phú trong ngành điện ảnh Sài Gòn như Ưng Thi (chủ khách sạn Rex và các rạp Rex, Văn Hoa Đa Kao, Văn Hoa Sài Gòn); Nguyễn Thị Lợi (Giám đốc Cosunam Film), Thái Thúc Nha(Giám đốc Alfa Film) và Trương Vĩ Nhiên (Viễn Đông Film).

Cuối năm 1957, hãng Mỹ Vân tung ra bộ phim Người đẹp Bình Dương được trình chiếu vào dịp Noel và năm mới 1958 với một chiến lược quảng cáo rầm rộ. Bộ phim đã thu hút được sự hưởng ứng của đông đảo khán giả và đồng thời giới thiệu một gương mặt mới của nền điện ảnh miền Nam: Thẩm Thúy Hằng.

Tên thật của Thẩm Thúy Hằng là Nguyễn Kim Phụng, sinh năm 1941, nguyên quán bố mẹ gốc Hải Phòng, và lớn lên tại An Giang. Vào một ngày gần như là định mệnh, Phụng được thấy một trang báo có đăng quảng cáo cuộc thi tuyển diễn viên điện ảnh của hãng phim Mỹ Vân. Dấu cha mẹ, cô nữ sinh Phụng, khi đó mới 16 tuổi, học lớp Đệ Tứ, ghi tên dự tuyển.

Giữa muôn ngàn đóa hoa hương sắc, với những gương mặt sáng ngời của những ngôi sao nổi tiếng thuộc lớp ‘đàn chị’ như Kim Vui, Khánh Ngọc, Kiều Chinh, Trang Thiên Kim… bà chủ hãng phim Mỹ Vân đã tinh ý phát hiện thấy Phụng. Cô nữ sinh Nguyễn Kim Phụng đã vượt qua hơn hai ngàn thí sinh, bước lên đài vinh quang bằng giải nhất của cuộc tuyển lựa bên phía nữ.

Từ vai diễn đầu tiên với vai Tam Nương trong Người Đẹp Bình Dương, đóng cặp với nam diễn viên Nguyễn Đình Dần trong vai Hoàng tử, Thẩm Thúy Hằng bước lên ngôi vị nữ diễn viên khả ái nhất của màn ảnh Sài Gòn vào cuối thập niên 50 đầu thập niên 60. Có điều ít người biết là địa danh Bình Dương trong cuốn phim lại không phải là Thủ Dầu Một mà là một địa danh ở… bên Tàu.

Biệt danh Người Đẹp Bình Dương xuất hiện từ đó và Thẩm Thúy Hằng đã đóng trên dưới 60 phim nổi tiếng thời đó là: Trà Hoa Nữ, Ngưu Lang-Chức Nữ, Sự Tích Trầu Cau, Bạch Viên Tôn Cát, Sài Gòn Vô Chiến Sự, Nửa Hồn Thương Đau, Đôi Mắt Huyền, Oan Ơi Ông Địa, Dang Dở, Tơ Tình, Nàng, Bóng Người Đi, Ngậm Ngùi, Mười Năm Giông Tố, Sóng Tình, Xin Đừng Bỏ Em…

Riêng đối với nhạc sĩ Thẩm Oánh, Thẩm Thúy Hằng xem như là một người thầy, người cha tinh thần. Nghệ danh Thẩm Thúy Hằng của cô là từ họ Thẩm của nhạc sĩ Thẩm Oánh. Thời đó, Thẩm Oánh là hiệu trưởng Trường Ca Vũ Nhạc Phổ thông mà Thẩm Thúy Hằng theo học bộ môn kịch do ông Hoàng Trọng Miên làm giáo khảo thi tuyển và giáo sư kịch nghệ.

Năm 1969, Thẩm Thúy Hằng lập nhóm làm phim Thẩm Thúy Hằng (tiền thân của Vilifilms sau này). Phim đầu tay của Thẩm Thúy Hằng, Chiều Kỷ Niệm, với độ dài 1 giờ 45 phút, là phim thuộc thể loại tình cảm xã hội do Lê Mộng Hoàng đạo diễn. Bộ phim đen trắng được tạp chí Màn ảnh Sài Gòn ca tụng:

“Ngay ngày chiếu cho khán giả xem, đồng bào đã chen chúc tới hai rạp Rex và Văn Hoa để giành vé. Chỉ trong ngày đầu công chiếu, rạp Rex đã thu về được hơn một triệu tiền Việt Nam, còn Văn Hoa thu về hơn bảy trăm ngàn đồng. Sau đó, suốt trong một tuần lễ phim chiếu, ngày nào cũng đông như vậy, đến nổi cuốn phim được chiếu tiếp sang tuần thứ nhì. Điều này, là một hiện tượng hiếm mà khán giả dành cho phim Việt nam”

Phim cuối cùng của Thẩm Thúy Hằng được quảng cáo chiếu tại các rạp Khải Hoàn, Casino Dakao, Kim Châu và Lux trước ngày Sài Gòn sụp đổ là một phim hài mang tênChàng ngốc gặp hên. Phim này còn có sự hiện diện của La Thoại Tân cùng các danh hài Văn chung, Thanh Việt và Tùng Lâm.

Phim ảnh Saigon xưa  10-12-10
Thẩm Thúy Hằng

Thẩm Thúy Hằng kết hôn với giáo sư tiến sĩ Nguyễn Xuân Oánh. Ông Oánh tốt nghiệp đại học Harvard và đã từng làm Phó thủ tướng kiêm Thống đốc Ngân hàng Việt Nam Cộng hòa. Sau năm 1975, ông làm cố vấn kinh tế cho Tổng bí thư Nguyễn Văn Linh và Thủ tướng Võ Văn Kiệt. Ông mất ngày 29/08/2003 vì bệnh về tim mạch, hưởng thọ 82 tuổi. (Nhiều chi tiết về ông Nguyễn Xuân Oánh còn được đề cập đến trong Chương 8: Thời mở cửa).

Tôi nghĩ, trường hợp một nữ tài tử tài-sắc vẹn toàn như Thẩm Thúy Hằng là quá hiếm trong nền điện ảnh Việt Nam. Cô đã trở thành ‘người của công chúng’ và giữ được cảm tình của nhiều người cho đến cuối đời với một cuộc sống đạo đức, đáng phục.

Nguyễn Ngọc Chinh

Admin
Admin

Posts : 49
Join date : 2017-02-14

https://sgnnews.board-directory.net

Back to top Go down

Back to top

- Similar topics

 
Permissions in this forum:
You cannot reply to topics in this forum