Về Quê Ăn Tết

Ngày xưa ước nguyện của một người là được sinh ra, lớn lên và chết dưới một mái nhà. Phải bỏ làng mà đi lưu lạc là một điều đáng xấu hổ, có đi xa làm ăn, giàu có cũng mang tiếng là tha phương cầu thực, nghĩa là là xin ăn, kiếm sống ở nơi khác. Và  mỗi năm cứ đến ngày Lễ Chạp, Tết Nguyên Đán, lòng người lại nghĩ đến quê hương, nơi chôn nhau, cắt rốn, nhớ người sống lẫn người chết, nhớ bữa cơm chiều 30 Tết, nhớ anh em, họ hàng, nhớ chiếc áo mới, tiếng pháo nổ dòn dã ngoài sân.

“Về quê ăn Tết,” bốn tiếng ấy nghe xôn xao, vang động trong lòng người tha hương. Ai, giàu nghèo, dư giả hay khốn khó, vào mỗi cuối năm cũng tìm cách thu xếp để “về quê ăn Tết!”

Nhưng hoàn cảnh đất nước Việt Nam chúng ta, nhìn quanh chẳng giống ai. Mới ngày nào đây khi Cộng Sản vào Saigon, vì không sống được với họ, chúng ta ai cũng tìm cơ hội để bỏ nước ra đi, đến đỗi “nếu cái cột đèn có chân cũng ra đi,” sao bây giờ lại ồ ạt đua nhau trở về quê ăn Tết? Điều đó có là một nghịch lý không? Cùng một con người đó, hoàn cảnh đó, chế độ ngày xưa còn đó, thể chế cũ còn đó. Cũng anh công an hách dịch hợm hĩnh, cũng anh “hải quan” nở nụ cười “cầu tài,” cũng anh cảnh sát giao thông hậm hoẹ làm tiền trên đường phố. Cũng với lá cờ đỏ ấy!

Tất cả không hề đổi thay, chỉ có lòng người thay đổi.


Cảnh chen chúc đón Việt Kiều về quê ăn Tết tại phi trường TSN. (Hình: internet)

Ngày xưa  chúng ta hỏi nhau:

-“Trong gia đình có ai vượt biên được không?

Nhưng câu hỏi bây giờ lại là:

-“Gia đình năm nay có ai về Việt Nam ăn Tết không?”

Nhưng không phải tất cả mọi người ở hải ngoại năm nay đều về quê ăn Tết!

So với 3 triệu người Việt đang sinh sống ở hải ngoại, năm nay chỉ có vài chục nghìn người về quê ăn Tết, nghĩa là chỉ có một số nhỏ.

Theo bản thăm dò dư luận của nhật báo  Người Việt tại Nam California, khoảng 87% cho ý kiến không về Việt Nam ăn Tết và 13% nói là họ muốn về ăn Tết ở Việt Nam. Mỗi bên, lẽ cố nhiên đều nêu ra những lý do họ cho là chính đáng để bảo vệ ý kiến của họ, về hay không về! Người về thuộc thành phần nào? Người già đã hưu trí, lãnh tiền SSI, hay người trẻ làm nghề tự do, các dịch vụ như kiến trúc, làm móng tay… mà vào thời gian sau Tết Dương Lịch không có khách nhiều.

Một trong những lý do người Việt không muốn về ăn Tết Việt Nam là nạn lì xì quá hao tốn, mặc dầu phong tục “lì xì” phát xuất từ Trung Quốc nhưng ngày nay đã thấm vào cách sống ba ngày Tết của người Việt, đôi khi thành một thói quen vòi vĩnh, xin xỏ rất khó coi.

Phi trường Tân Sơn Nhứt tràn ngập người đi đón “Việt kiều” từ các nước ngoài về, gây nên một tình trạng đông đúc, hỗn tạp. Theo ước tính của các giới chức tại Tân Sơn Nhất, cứ một người về thì có 10 người đi đón, nằm, ngồi đầy trên cả lối đi. Độc giả thấy trong hình này một người đi đón không biết cả tên người về, đã ghi trên bảng cầm tay: “Em Anh Cao, Canada.”


Hình internet

Ý kiến của một người trong nước nói về điều này, được coi gần như là “một tệ nạn:”

– “Đi đón Việt kiều, “có mặt là có tiền” mà. Tôi cũng lên án vụ đón tiễn kéo cả dòng họ như Việt Nam mình. Ra nước ngoài lạ nước lạ cái còn giải thích được, không lẽ ở chính quê hương mình mà không biết đường về nhà sao mà phải đón. Có một người về mà cả chục người đi đón làm sao mà phi trường không chật. Việt kiều được đón kiểu này cũng xanh mặt vì cạn túi!’

Ông Huỳnh Ngọc, một người Việt đang sống ở Mỹ nói với vietnam.net rằng gia đình ông ăn Tết ở Mỹ không vui bằng Việt Nam vì thiếu cha mẹ, anh em, nên ông về Sài Gòn ăn Tết để được sống trong tình cảm ấm áp của gia đình. Vui vì được đoàn tụ nhưng trải qua một cái Tết ở Việt Nam khiến ông Ngọc hãi hùng vì quá tốn kém:

-“Lần về thăm nhà dịp Tết, tôi đem theo gần $10,000 mà coi như sạch túi luôn, thấy không thấm vô đâu hết. Bao nhiêu cũng không đủ. Tốn tiền rất nhiều, vì gặp ai cũng phải lì xì hết,” ông Ngọc vừa kể vừa cười một cách đau khổ vì quan niệm “ai cũng nghĩ mình là Việt Kiều nên mình phải cư xử cho … giống Việt Kiều. Lần tới có về thì tôi không chọn đi dịp Tết nữa, trừ khi tôi trúng số.”

Cô “Việt kiều” Singapore Dương Quỳnh Tâm đã nói thẳng: “Về Việt Nam vào dịp giáp Tết để thăm gia đình là bị “vòi quà,” bị bạn bè trách móc vì không tặng quà mà họ không biết đến nỗi khổ âm thầm của những người Việt đang sống ở xứ người.”

Vào dịp cuối năm, những người về Việt Nam đón Tết liên tục chịu cảnh hành lý của mình bị rạch, móc, nhân viên xin tiền uống nước. Nhiều hành khách bị rạch thùng thấy trong đó có chai rượu, nhân viên hải quan “xin hai triệu” để cho qua. Người hiểu chuyện, đã chuẩn bị sẵn tiền kẹp trong hộ chiếu nên được đi ra luôn, khỏi ”kiểm tra“. Hải quan, người đại diện cho nhà nước, lấy phong bì của người “về quê ăn Tết” bỏ ngay vào túi trước mặt mọi người, không biết gì là xấu hổ.
Việt Kiều về quê ăn Tết mỗi năm mang theo nhiều hàng hóa. (Hình: internet)

Việt Kiều về quê ăn Tết mỗi năm mang theo nhiều hàng hóa. (Hình: internet)

Trên Zing.vn, một người tên Thomas đã có kinh nghiệm “về quê ăn Tết,”  thẳng thắn phát biểu:

– “Về quê mà bà con đón đông cũng vui, nếu túi bạn có nhiều tiền, trái lại túi bạn khiêm nhường khổ lắm. Lời thật mích lòng, trong gia đình ruột thịt cũng vậy. Bạn cứ thử đi rồi bạn sẽ thấy tình đời đắng cay. Dân Việt hiện nay đa số là khá giả. Nếu bạn làm nail tiền rủng rĩnh hơn, còn nếu bạn đi làm hãng thì có được bao nhiêu vì bị trừ thuế hết.

Dân trong nước ngày nay than là không có tiền nhưng mà họ xài sang lắm, họ hỏi mượn bạn là ngàn chứ không phải là trăm. Nếu bạn không tin cứ thử rồi bạn sẽ biết. Bạn hãy tạm mở ví tiền, quà cáp trong tuần đầu, và giả bộ sống rất là nghèo, rồi bạn sẽ thấy tình người đối với bạn, kể cả những người mà bạn thương yêu nhất.”

Cảnh này, liệu sang năm, bạn có muốn “về quê ăn Tết” không?